汉语BeaLingua

的　[de]　(ნაწ.) 1)(ვიღაცი)…ის, …ისაა (კუთვნილების აღმნიშვნელი ნაწილაკი) 2)არსებითი სახელებიდან აწარმოებს ზმნიზედებს 3)გამოიყენება მტკიცებითი წინადადების ბოლოში ხაზგასმის აღსანიშნავად [HSK 1]
的　[de, dí, dì, dī]　I -de (დამხმარე ნაწილაკი)
1) გამოიყენება განსაზღვრების შემდეგ
a) ხარისხობრივი მახასიათებელი (პასუხობს კითხვაზე: როგორი?, რანაირი?)
- 铁的纪律　- რკინ-ის დისცილინა…
- 很好的东西　- ძალიან კარგი- ნივთი…
- 幸福的生活　- ბედნიერი- ცხოვრება…
b) კუთვნილებითი ნაწილაკი, მიკუთვნება, ნათესაობა, ნათესაობითი
- 我的书　- ჩემი წიგნი… (我[მე]→我的[ჩემი])
- 学生的母亲　- მოსწავლის დედა[მშობელი]…
- 太阳的光　- მზის სინათლე(ნათელი)…
c) …ის რომელი(ც); აწარმოებს ზმნით ან სიტყვათშეთანხმებით გამოხატულ განსაზღვრებას (განვრცობილი განსაზღვრება, ნართაული განსაზღვრება, წინადადება განსაზღვრების როლში)
- 买的东西　- ნაყიდი ნივთი… (买[ყიდვა]→我的[ნაყიდი])
- 他写的文章　- მისი[ს მიერ] დაწერილი სტატია (ნაწარმოები)…
- 走路的人　- გზაზედ [მი]მავალი ადამიანი…
d) განსაზღვრება 的 -ს წინ, ეს არის ობიექტი, ხოლო საზღვრული - არის მასზე მოქმედება
- 开他的玩笑　- მისი(მასზე) დაცინვა… (开[დაწყება]→他[ის]的→玩笑[ხუმრობა, დაცინვა])
- 找我的麻烦　- ძებნის [მე] მობეზრება…
2) თუ საზღვრული გამოტოვილია, 的 ასუბსტანტივირებს (არსებით სახელად აქცევს) განსაზღვრებას
a) გულისხმობს ადრე აღნიშნულ ნივთს ან პირს
- 这是我的　- ეს [არის] ჩემი (ადრე მოხსენიებული რაღაც, ვიღაც)…
- 菊花开了，有红的，有黄的　- ქრიზანთემები აყვავდნენ, არიან წითლები და [არიან] ყვითლები (的 - ასახავს რომ საუბარია ნივთზე (ყვავილზე) და არა ფერზე)
b) მიუთითებს კატეგორიაზე, ნივთი (საგნის) თვისებაზე, ადამიანის საქმიანობის სახეზე და.ა.შ.
- 男的　- კაცური, მამაკაცური
- 送报的　- გაზეთების დამტარებელი (送[დატარება]→报[გაზეთები]→的[ელი])
- 我爱吃辣的　- მე მიყვარს მწარის ჭამა (我[მე]→爱[მიყვარს]→吃[ჭამა]→辣[მწარე]-的[რამის])
c) მიუთითებს რაიმე ტიპის სიტუაციაზე
- 大星期天的，你怎么不去玩儿玩儿？　- [ხომ] კვირადღეა-, შენ რატომ არ მიდიხარ გასართობად?
- 无缘无故的你着什么急　- ყოველგვარი მიზეზის გარეშე- შენ რატომ ბრაზობ [ხარ გაბრაზებული]?
d) აფორმებს დამატებას, რომელიც უკვე წარმოდგენილი იყო ქვემდებარის სახით, მიუთითებს ამ პირის მოქმედების შეზღუდულ სფეროზე
- 这里用不着你，你只管睡你的去　- აქ არ ხარ საჭირო შენ, შენ არ მოგერიდოს დაიძინე შენ-, წადი!
- 我干我的，你不用管！　- მე [ჩემს საქმეზე] ვმუშაობ (მე თვითონ), არ არის საჭირო შენ ჩაერიო!
e) ასეთი [და] ისეთი…; ერთნი… [და] მეორენი…; ზოგიერთნი… [და] სხვანი…; (დუბლირებას უკეთებს ზმნას ან ზედსართავ სახელს და იგივე კონსტრუქცია იმეორებს უკვვე მეორე სიტყვასთან - მიუთითებს რა, რომ არიან ასეთებიც და ისეთებიც)
- 推的推，拉的拉　- წინ მობიძგარი უბიძგებს (მიმწოლი აწვება), მომქაჩველი ექაჩება
- 说的说，笑的笑　- მოლაპარაკე ლაპარაკობს, მოცინარი იცინის (ერთნი ლაპარაკობენ, მეორენი იცინიან; ვირაც ლაპარაკობს, ვიღაც იცინის) და.ა.შ.
- 大的大，小的小　- დიდიცაა და პატარაცაა (დიდებიც არიან და პატარაებიც არიან)
3) წარსულ დროში მყოფი ზმნური შემასმენლის შემდეგ - აქცენტირებას აკეთებს სუბიექტზე, დროზე, ადგილზე, მოქმედების ხერხზე
- 谁买的书？　- ვინ იყიდა [ეს] წიგნი?
- 他是昨天进的城　- ის (რომ) გუშინ ჩამოვიდა [ის] ქალაქი (ქალაქი, რომელსიც ის გუშინ ჩამოვია)
4) (დამაბოლოებელი ნაწილაკი) დამაბოლოებული ემფატიკური ნაწილაკი მტკიცებით/თხრობით წინადადებაში, ხაზს უსვამს მტკიცების ან ძახილის ინტონაციას
- 这事儿，我知道的　- ეს საქმე ჩემთვის ცნობილია!
- 她不了解我的　- მას არ შეუძლია მე გამიგოს! (მას არ შეუძლია გამიგოს მე)
- 他到过上海的　- ის ნამყოფია შანხაიში
- 他是到过上海的　- ის არის ნამყოფი შანხაიში
- 今日赶不到的　- დღეს უკვე ვეღარ მოვასწრებთ
5) და მსგავსი…, და ასე შემდეგ…, ისეთივე როგორც… (ორი ერთგვაროვანი სიტყვის შემდეგ)
- 破铜烂铁的，他捡来一大筐　- ჟანგიანი ჯართი და მსგავსი რაღაცეები, მან ერთი დიდი კალათა შეაგროვა
- 老乡们沏茶倒水的，待我们很亲热　- თანამემამულეებმა ჩაი მოადუღეს, დაგვისხეს და.ა.შ. земляки заваривали, наливали нам чай, обращались с нами очень сердечно
6) [რაღაცა ციფრი, რიცხვი] და [რაღაცა ციფრი, რიცხვი]…; [ამდენ]-ი - [ამდენ]ზე… (რიცხვითი სახელების მაკავშირებელი ნაწილაკი)
- 两个的三个，一共五个　- 2 ცალი და 3 ცალი, მთლიანობაში 5 ცალი
- 这间屋子是五米的三米，合十五平方米　- ეს ოთახი არის 5 მეტრი 3 მეტრზე, ჯამში 15 კვადრატული მეტრი
- 六寸的九寸　- 6 ცუნი, 9 ცუნზე… (ცუნი, სიგრძის ერთეული - გოჯი)
7) * 得 (-ს ნაცვლად.) (დამხმარე ნაწილაკის, სუფიქსის როლში)
II dí
(სამწერ. წიგნის.) ზუსტი, ჭეშმარიტი, ნაღდი, ნამდვილი, უტყუარი, უეჭველი; ნამდვილად, ნაღდად და.ა.შ.
- 的确　- მოქმედი, ნაღდი
- 的款　- ნაღდი თანხა
III dì
1) (სასროლი) სამიზნე
- 目的　- სამიზნის წრე
- 无的放矢　- (გამოთ.) უმიზნოდ ისრების სროლა
2) (არქ. მოძვ.) ნათელი, ელვარე, კაშკაშა; ნათლად
- 朱唇的其若丹　- სინგურივით კაშკაშა წითელია მისი ტუჩები (სიტყ. სინგური(ვით) ტუჩები კაშკაშა მისი თითქოსდა არის)
3) (არქ. მოძვ.) წითელი მრგვალი ლაქა (სილამაზისთვის ქალის შუბლზე სინგურით დახატული)
- 点双的以发姿　- სილამაზის ხაზგასასმელად შუბლზე წითელი მრგვალი წრეების დახატვა
IV dī
(სუფ. შემოკ.) ტაქსი
- 打的　- ტაქსის დაჭერა
- 的士　- ტაქსი
- 的哥　- ტაქსისტი
[HSK 9]
的哥　[dīgē]　(არს.) ტაქსის მძღოლი, ტაქსისტი [HSK 8]
的士　[dīshì]　(არს.) (ნასესხ.) ტაქსი [HSK 8]
的当　[dídàng]　(ზედ.) 1) ნამდვილი, ზუსტი; ჭეშმარიტი, სანდო, საიმედო 2) შესაფერისი, მართებული, ჯეროვანი; დროული [HSK 9]
的款　[díkuǎn]　(არს.) განსაზღვრული ფიქსირებული თანხა, მყარი ასიგნაცია, ნაღდი თანხა და.ა.შ. [HSK 8]
的确　的確　[dí què]　(ზედ. ზმნიზედა.) 1)მოქმედი, ნაღდი, ნამდვილი, ფაქტიური 2)ნამდვილად, ნაღდად, მართლაცდა [HSK 5]
的确良　的確良　[díquèliáng]　(არს.) (ნასესხ.) დაკრონი (სინთეტიკური ბოჭკო, უკუნჭველი ქსოვილი) [HSK 8]
什么的　什麼的　[shénmede]　(ფრაზ.) და ასე შემდეგ; და სხვა; და მსგავსი [HSK 8]
他妈的　他媽的　[tā mā de]　(შორის.) (გინება) ამის დედაც!, ერთი ამისიც!, რა ჯანდაბაა! [HSK 8]
他的　[tā de]　(ნაც.) მას, მის, მისი [HSK 9]
似的　[shì de]　(შორის.) (გამოთ.) თითქოს, თითქოსდა, ვითომც, მსგავსად, …ვით, …ნაირად, გეგონება და.ა.შ. (ამთავრებს ფრაზას. ხშირად, მოსდევს რა: 像 - ს, ან 如 - ს) [HSK 5]
假的　[jiǎ de]　(ზედ.) ყალბი, გაყალბებული [HSK 8]
八竿子打不着的亲戚　[bā gānzi dǎbuzháo de qīnqi]　(გამოთ.) რვა მუხლით დაშორებული ნათესავი; რვა რიგით დაშორებული ნათესავი; ყვავი ჩხიკვის მამიდა [HSK 9]
别的　別的　[biéde]　(ზმნიზედა.) სხვა, სხვანაირი, განსხვავებული [HSK 8]
可能的　[kěnéng de]　(ზედ.) შესაძლებელი [HSK 9]
咱们的　咱們的　[zánmende]　(ნაც.) მე და შენი, ჩვენი, ჩვენი საერთო [HSK 9]
好样的　好樣的　[hǎoyàng de]　(გამოთ.) 1)სამაგალითო; კარგი მაგალითის მიმცემი; თავის კარგად წარმომჩენი; კარგი ყოფა-ქცევის და.ა.შ. (შორის.) 2)კარგი მაგალითი მოგვეცი! კარგად მოიქეცი! ყოჩაღ! და.ა.შ. [HSK 8]
好的　[hǎode]　(გამოთ.) (შორის.) კარგი, ყველაფერი რიგზეა, O.K. [HSK 9]
好的方面　[hǎode fāngmiàn]　(არს.) კარგი მხარე, დადებითი მომენტი [HSK 9]
总的来说　總的來說　[zǒngdeláishuō]　(გამოთ.) ზოგადად რომ ვთქვათ; რომ შევაჯამოთ…; ჯამში…; საერთო ჯამში…; მოკლედ რომ ვთქვათ… და.ა.შ. [HSK 8]
我的　[wǒde]　(ნაც.) ჩემი [HSK 9]
新学的　[xīnxué de]　(ზედ.) ახლადნასწავლი [HSK 8]
无的放矢　無的放矢　[wú dì fàng shǐ]　(გამოთ.) უმიზნოდ ისრების გაშვება, მიზნის გარეშე ისრების სროლა [HSK 8]
是的　[shìde]　(შორის.) 1)კი, ხო, დიახ 2)ასეა [HSK 8]
有的　[yǒude]　(ზმნა.) 1)გვაქვს, არის (ნაც.) 2)ვიღაც, ზოგიერთი [HSK 8]
有的是　[yǒudeshì]　(ზედ.) საკმარისი, რამდენიც გინდა, სამყოფი [HSK 8]
没说的　沒說的　[méishuōde]　(გამოთ.) 1)სიტყვები არ მყოფნის; ვერაფერს იტყვის კაცი; მართლა კარგი; საკამათო არაფერია; გადაწყვეტილია; პრობლემა არ არის და.ა.შ. 2)(დიალ.) ბაზარი არ არის! [HSK 8]
目的　[mù dì]　(არს.) მიზანი, მიზნები [HSK 4]
真是的　[zhēnshìde]　(შორის.) მართლადამართლა! მართლა ეგრეა! მართლაცდა! ოღონდაცა რაა! (გამოიყენება წყენის ან ფრუსტრაციის ემოციის გადმოსაცემად) [HSK 8]